حالا دولت برای اینکه بتواند شاهین هر دو کفه درآمد و هزینه ترازوی بودجه را در یک مسیر و در کنار یکدیگر به پرواز درآورد و عدالت مالیاتی را نیز برقرار کند تا از این پس به جای چانه‌زنی بر سر میزان مالیات با صاحبان حرف و مشاغل، این مهم را به نظام هوشمند مالیاتی خویش بسپارد. دولت قصد دارد بدین شکل تأمین کل بودجه عمومی از طریق مالیات را تا پایان دوره چهارساله خویش عملیاتی کند. دکتر مهدی موحدی، رئیس مرکز آموزش، پژوهش و برنامه‌ریزی مالیاتی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به مشخص شدن سازوکار دریافت مالیات از اینفلوئنسرهای فضای مجازی تأکید می‌کند: با گسترش کسب و کارها در فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی کاربرمحور (مانند اینستاگرام)، شیوه‌های نوینی از درآمدزایی بر پایه بازاریابی و تبلیغات گسترش یافته است در همین راستا دولت قصد دارد درآمدهای کاربران دارای بیش از ۵۰۰ هزار دنبال‌کننده از محل تبلیغات را مشمول مالیات بر درآمد قرار بدهد، البته هدف در این مالیات، کانال‌ها و صفحاتی هستند که بستری برای گرفتن تبلیغات ایجاد کرده و درآمد زیادی هم دارند.

شناسایی مؤدیان از میزان تراکنش‌ها
موحدی با اشاره به اینکه کسانی که در فضای مجازی فعالیتی اعم از تبلیغات و فروش کالا دارند مانند سایر صاحبان درآمد مشمول پرداخت مالیات هستند می‌افزاید: سازمان مالیاتی به دنبال این است کسانی را که فعالیت اقتصادی انجام می‌دهند اما اطلاعاتی از آن‌ها در سامانه‌ها وجود ندارد شناسایی کند. یکی از مهم‌ترین شیوه‌ها، میزان ورودی و خروجی حساب یک فرد است که تحت رصد سازمان قرار دارد و با تکیه بر اطلاعاتی که از این راه بدست می‌آید و الگوریتم‌هایی که می‌تواند روی این اطلاعات پیاده بشود، می‌توانیم شناسایی کنیم که افراد از چه میزان درآمد برخوردارند تا به اتکای آن فرا خوانده شوند.

رصد مالیاتی از طریق بانک اطلاعاتی
رئیس مرکز آموزش سازمان امور مالیاتی کشور می‌افزاید: غیر از داده‌های بانکی سایر اطلاعاتی که ممکن است ثبت بشود نیز در شناسایی کمک خواهد کرد. مثلاً فرض کنید فردی دارد تبلیغاتی برای یک شرکت دیگری انجام می‌دهد، طبیعتاً آن شرکت اطلاعات مربوط به این تبلیغ‌کننده را به سازمان مالیاتی می‌دهد بنابراین از ناحیه تقابل یا شناسایی معاملات و تبادلاتی که این‌ها با منابع رسمی صورت می‌دهند، قابلیت شناسایی را از یک جهت دیگری پیدا می‌کنند. یکی دیگر از ابزارها نیز با تکیه بر بانک‌های اطلاعاتی است که از طریق دستگاه‌های ذی‌ربط به دست ما می‌رسد، اما همچنان بهترین راه احصای درآمد کاربران مجازی از محل تبلیغات، خوداظهاری است و امتیازات ویژه‌ای برای افراد خواهد داشت.

مالیات‌ستانی ربطی به محدودیت شبکه‌ها ندارد
موحدی با اشاره به محدودیت‌های برخی شبکه‌های مجازی، مالیات‌ستانی از صاحبان درآمد را به میزان درآمد آن‌ها از محل تبلیغات مرتبط دانسته و تأکید می کند: مبنای پرداخت مالیات، درآمد کسب شده توسط صاحبان کسب و کار است و اگر محدودیت‌ها سبب کم شدن درآمد این افراد شده باشد، متعاقباً مالیات نیز متناسب با این امر کاهش خواهد یافت. وی می‌گوید: کسانی که فعالیت تجاری دارند موظف هستند تا خودشان نسبت به پر کردن اظهارنامه مالیاتی اقدام کنند، در غیر این صورت علاوه بر مالیات حقه‌ای که از آن‌ها وصول خواهد شد، مشمول کتمان درآمد و جریمه ناشی از کتمان درآمد هم خواهند بود. وی با تأکید بر اینکه فرقی نمی‌کند حساب افراد متصل به پوز باشد یا خیر، می‌گوید: با استفاده از داده بانکی و سایر اطلاعاتی که از نهادها و دستگاه‌های مختلف به دست ما می‌رسد، همه مؤدیان قابلیت شناسایی پیدا می‌کنند، به کسانی که حساب خود را در اختیار دیگران قرار می‌دهند نیز هشدار می‌دهیم که به زودی با رصد حساب‌ها اگر نتوانند ثابت کنند که این حساب در اختیار فرد دیگری است، مشمول مالیات خواهند شد.

مالیات‌ستانی هوشمند برای مجازی‌ها
سیاووش غیبی‌پور، کارشناس امور مالیاتی در گفت‌وگو با خبرنگار ما با بیان اینکه در حال حاضر شیوه مالیات‌ستانی در کشور مؤدی‌محور و هوشمند مبتنی بر داده است می‌افزاید: تمام کسب و کارهای اینترنتی درآمدشان از این محل مشمول مالیات می‌شود و بهتر است خودشان آن را ابراز کنند؛ چرا که با فناوری موجود دریافتی و درآمدهای ناشی از این فعالیت‌ها ردیابی می‌شود و سازوکارهای لازم نیز برای رسیدن به این امر تعبیه شده و براساس آن به میزان درآمد افراد می‌رسیم. وی با اشاره به اینکه در بحث خوداظهاری هیچ تفاوتی بین کسب و کارهای مجازی و غیرمجازی وجود ندارد می‌افزاید: شغل‌های سنتی چون حساب‌هایشان را در دفاتر نگهداری می‌کنند و صورت سود و زیان می‌دهند می‌شود کنترل کرد، ولی آن افرادی که همه فعالیتشان در فضای مجازی است قضیه فرق دارد. این‌ها دو گروه هستند. اگر شناسنامه کاری داشته باشند که از طریق همان مجوزی که دریافت شده در اجرای ماده ۱۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم مثل دیگران باید اظهارنامه بدهند، ولی اگر شناسنامه‌دار نباشند، ولی تراکنش مالی داشته باشند از طرق همین تراکنش شناسایی می‌شوند. وی با بیان اینکه سازمان مالیاتی برای افزایش دقت در طبقه‌بندی فعالیت‌های اقتصادی و تسهیل در روند امور مالیاتی، به هر فعالیت یک کد مالیاتی اختصاص می‌دهد که «اینتاکد» نامیده می‌شود می‌افزاید: معاملاتی که با اینتاکد مالیاتی صورت می‌گیرند، برای سازمان مالیاتی شناخته شده‌اند در حقیقت اینتاکد مثل ضریب علی‌الرأس فعالیت است و این میزان از فعالیت مشاغل مشمول مالیات می‌شود و بقیه آن هزینه است. به گفته وی، ممکن است در ابتدا برخی فعالیت‌ها در تور مالیاتی قرار نگیرند ولی فعالیت‌های بزرگ با این چارچوبی که سازمان مالیاتی تعیین کرده است شناخته می‌شوند و این‌ها وقتی با دیگران معامله می‌کنند در معاملات با طرف‌های تجاری هویتشان مشخص می‌شود.

خبرنگار: زهرا طوسی